هوش مصنوعی به زبان ساده
- امیرعلی شریف محسنی
- مقالات هوش مصنوعی
- 17 اردیبهشت 1403

هوش مصنوعی چیست؟
این روزها همه صحبت از هوش مصنوعی می کنند. عده ای معتقدند جهان در حال تغییر است. رسانه ها میلیون ها بار این کلمه را تکرار می کنند. آنقدر که از شنیدن آن خسته می شویم. بیایید یک بار این کلمه را برای همیشه بشناسیم!
هوش مصنوعی (AI) به طور کلی به توانایی ماشینها برای انجام وظایفی که به ظاهر نیاز به هوش انسانی دارند، اشاره دارد. این فناوری با استفاده از الگوریتمها و دادهها، به شکلی شبیه به انسان فکر کرده و تصمیمگیری میکند. اما چگونه میتوان این مفهوم پیچیده را به زبان ساده توضیح داد؟
هوش مصنوعی به زبان ساده
- هوش مصنوعی در واقع مانند یک مغز مصنوعی است که به ماشینها کمک میکند تا مسائل را حل کنند. این ماشینها میتوانند چیزهای جدیدی به ما یاد بدهند، مانند تشخیص چهره انسان یا حتی به ما در مدیریت بهتر ترافیک کمک کنند. اما به طور خلاصه، هوش مصنوعی به معنای دادن قدرت به ماشینها برای فکر کردن و عمل کردن مانند انسانها است. به بیان دیگر همانطور که ذهن ما اطلاعات را پردازش می کند، ماشین ها هم در این فرآیند اطلاعات را پردازش کرده و تصمیم می گیرند. به طور قطع نمی توان گفت که آیا روزی همانطور که ذهن ما اطلاعات را دریافت و پردازش کرده و دست به خلق میزند، هوش مصنوعی هم می تواند این کار را بکند یا خیر؟
اما به هر روی بیاید کمی فکر کنیم که همانگونه که گوشی های موبایل روزی جای خود را در زندگی ما باز کرد، این تکنولوژی نیز باز کند!
هوش مصنوعی و آینده زندگی
با پیشرفت روزافزون هوش مصنوعی، آینده زندگیهای ما نیز در حال تغییر است. خانههای هوشمند، حمل و نقل هوشمند و ارتباطات پیشرفته تنها چند نمونه از این تحولات هستند. بنابراین، زندگی ما از هر جهت راحتتر، موثرتر و متصلتر خواهد شد. شاید همه ما زمانی که شنیدیم در سایت گوگل ترنسلیت می توانیم به راحتی متنی را از زبانی به زبان دیگر تبدیل کنیم تعجب کردیم! یا شاید وقتی برای اولین بار تکنولوژی باز کردن قفل گوشی با شناختن صورتمان را دیدیم فکر نمی کردیم که این چاه انقدر عمیق باشد! با این همه من تصور می کنم هوش مصنوعی در آینده ای نه چندان دور جای خودش را در زندگی ما باز خواهد کرد و در روابط ما تاثیر خواهد گذاشت. به عنوان مثال برخی از نکات مثبت این تعامل را به بحث می گذاریم.
مزایای استفاده از هوش مصنوعی در زندگی روزمره:
۱. بهبود ارتباطات: هوش مصنوعی به ما کمک میکند تا به طور موثرتری با دیگران ارتباط برقرار کنیم، از صحبت با دوستان تا تعامل با دستگاههای خانه؛ به عقیده من خانه های هوشمند می تواند تا حد زیادی به افرادی که تنها زندگی می کنند بسیار کمک کند. اگرچه چالش های زیادی در این راه وجود دارد اما دست کم می توان امیدوار بود.
۲. صرفهجویی در زمان: با استفاده از هوش مصنوعی، میتوانیم فعالیتهای روزمره خود را بهبود بخشیده و زمان بیشتری برای انجام کارهای مهمتر داشته باشیم؛ به عنوان مثال زمانی بود که برای انجام پژوهش هایم با افراد متعددی مصاحبه می کردم. پیاده سازی این مصاحبه ها و تبدیل آن ها به صورت متن، وقت زیادی از من می گرفت. اما حالا به کمک هوش مصنوعی می توان به راحتی و در عرض چند ثانیه این امورات را به انجام رسانید.
۳. حمل و نقل هوشمند: راهکارهای حمل و نقل هدایت شده توسط هوش مصنوعی میتوانند مسیرها را بهینه کرده، ترافیک را کاهش داده و تجربه سفر شخصیسازی شده ارائه دهند؛ مثال های زیادی در این رابطه وجود دارد. شاید برای شما هم سوال باشد که نرم افزارهای مسیریابی با چه منطقی راه مناسب تر را به ما پیشنهاد می دهند؟ بله درست فهمیدید! الگوریتم های هوش مصنوعی نوشته شده در این نرم افزارها با پردازش داده های بسیار، می توانند بفهمند که کجا ترافیک هست یا نیست!
۴. تجربیات شخصیسازی شده: هوش مصنوعی میتواند تجربیات ما را شخصیسازی کند، از پیشنهادهای شخصیسازی شده تا رابط کاربری سازگار، کنشهای ما را لذتبخشتر و مرتبطتر میکند؛ دقیقا! همه ما علاوه بر اینکه از تکنولوژی های مشترک استفاده می کنیم اما هر کدام به سبک و سیاق خودمان از آن ها بهره می بریم! به عنوان مثال همه ما در صفحه اینستاگرام خود وقت می گذرانیم اما تجربه هیچ یک از ما کاملا مشترک نیست! رد پای مجازی ما، صفحاتی که دنبال می کنیم، علاقه مندی ها و بسیاری از فعالیت های ما توسط هوش مصنوعی اینستاگرام بررسی شده و این ابر کامپیوترها دايم تلاش می کنند تا برای بهترین تجربه را فراهم کنند! این مطلب که ما توسط این ابرماشین ها احاطه شده ایم شاید کمی ترسناک و غیراخلاقی به نظر برسد اما به هر حال امروز ما در چنین جهانی زندگی می کنیم!
۵. بهبود مراقبتهای بهداشتی: هوش مصنوعی در حال انقلاب در صنعت بهداشت و درمان است، از تشخیص زودهنگام بیماریها تا طراحی برنامههای درمانی شخصیسازی شده، منجر به نتایج و کیفیت زندگی بهتر میشود؛ درست است، امروزه می توان به کمک هوش مصنوعی، یک پزشک تمام وقت و متخصص در جیب مان داشته باشیم! شرح حالمان را برایش بگوییم و او به ما مشاوره بدهد. عکس جواب آزمایش مان را بدهیم و او برایمان تفسیر کند. شاید در دهه های بعد ربات هایی نیز باشند که برایمان در منزل سرم بزنند!
۶. افزایش بهرهوری: ابزارها و دستیارهای مبتنی بر هوش مصنوعی میتوانند جریان کاری ما را تسهیل کرده، وظایف تکراری را خودکار کرده و بهرهوری کلی ما را افزایش دهند؛ من تصور می کنم، تبدیل جزوه یا متن دست نویس به صفحه تایپ شده یکی از خسته کننده ترین کارهای جهان باشد، خوش بختانه خوش مصنوعی به کمک بسیاری از افراد از جمله دانشجویان آمده و امورات تکراری و طاقت فرسا را به راحتی انجام می دهد.
۷. توسعه خلاقیت: در حالی که هوش مصنوعی ممکن است خلاقیت انسانی را جایگزین نکند، میتواند تواناییهای خلاق ما را تقویت کرده و راههای جدیدی برای بیان هنری و نوآوری باز کند؛ نمی توانیم ادعا کنیم که هوش مصنوعی به اندازه انسان خلاق است یا خیر، اما دست کم می دانیم که ماهیت هوش مصنوعی دقیقا مشابه ذهن انسان است و اگر خلاقیت را چیزی به غیر از پردازش تصادفی داده ها ندانیم، باید پذیرفت که هوش مصنوعی نیز خلاق است!
۸. افزایش دسترسیپذیری: فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی میتوانند جهان دیجیتال را برای افراد دارای معلولیت دسترسپذیرتر کرده، کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشیده و مشارکت بیشتری در جامعه را ممکن سازند؛ بدن های رباتیک یا اعضای مصنوعی، در صورت فراگیر شدن یکی از پر مخاطب ترین حوزه های علمی خواهد شد که می تواند زندگی را برای میلیون ها انسان لذت بخش کند. اگرچه امروزه هم این تکنولوژی وجود دارد، اما بسیار پر هزینه و تا حدی محرمانه است.
به طور کلی باید بدانیم هوش مصنوعی تنها یک پیشرفت فناورانه نیست، بلکه نیرویی دگرگونساز است که جهان ما را از نحوه زندگی و کار گرفته تا چگونگی تعامل با یکدیگر و محیط اطرافمان، دگرگون میسازد. هوش مصنوعی می تواند دارای ابعاد بسیار گسترده ای باشد که نیازمند بررسی و مطالعه است. همه افراد جامعه باید بتوانند جایگاه خود را در این موج پیدا کنند. از سوی دیگر سیاستگذاران مربوطه نیز باید این ابعاد را شناخته و به منظور بروز خطرات احتمالی که کل حیات اجتماعی را تهدید می کند چاره ای بیاندیشند.